Ślub konkordatowy – wszystko co warto wiedzieć

28 lipca 1993 roku zawarto konkordat czyli międzynarodową umowę podpisaną między Stolicą Apostolską a Rzeczpospolitą Polską (umowa została ratyfikowana i weszła w życie 25 kwietnia 1998 roku). Na mocy tej umowy możliwe stało się zawieranie w Polsce tzw. ślubów konkordatowych. To wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa, w której małżonkowie zawierając ślub podlegają równocześnie wewnętrznemu prawu kościoła (dowolnego wyznania) oraz prawu cywilnemu (wolę zawarcia małżeństwa podlegającego prawu cywilnemu oświadczają duchownemu podczas ślubu).

Wcześniej konieczne było zawarcie osobnych ceremonii: religijnej i cywilnej – połączenie ich w jedną to właśnie ślub konkordatowy (nazywany również kościelnym). Jak załatwić ślub kościelny? Jakie dokumenty do ślubu przygotować i kiedy zgłosić się do Urzędu Stanu Cywilnego? Podpowiadamy!

Formalności przed ślubem

Jeżeli chcemy, by ślub zawarty w kościele był równocześnie uznany za obowiązujący w świetle polskiego prawa – musimy załatwić kilka formalności przed ślubem. Gdzie? W wybranym Urzędzie Stanu Cywilnego (najczęściej wybiera się USC najbliższym miejscu zamieszkania). Kiedy? Do Urzędu zgłaszamy się nie wcześniej niż 6 miesięcy przed planowanym ślubem – pół roku jest ważne zaświadczenie z Urzędu Stanu Cywilnego o braku okoliczności wykluczających zawarcie małżeństwa. Jak wygląda wizyta w USC?

Jak przygotować się do wizyty w USC?

Jeżeli planujecie ślub to najprawdopodobniej jesteście pełnoletni (kobieta w wieku 16-18 lat może zawrzeć związek małżeński po uzyskaniu zgody sądu) i nie pozostajecie w innym związku małżeńskim. Uzyskania zgody sądu wymaga chęć zawarcia małżeństwa przez osoby spowinowacone, pozostające w stosunku przysposobienia oraz dotknięte niedorozwojem umysłowym lub chorobą psychiczną.

Wybierając się do USC uzbrójcie się w cierpliwość (nie ma możliwości umówienia się na konkretną godzinę, być może przyjdzie wam poczekać w kolejce) oraz weźcie ze sobą:

• dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszporty),
• dowód opłaty skarbowej (opłata wynosi 84 zł i można jej dokonać w kasie urzędu lub wcześniej – przelewem na właściwe konto urzędu),
• zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa – dotyczy wyłącznie tych osób / par, którym jest ono potrzebne (kobiety w wieku 16-18 lat, spowinowacenie, stosunek przysposobienia, choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy).

Obywatele Polski nie posiadający polskich aktów cywilnych – muszą dodatkowo przynieść zagraniczny odpowiednich aktu urodzenia. Jeśli dana osoba była już w związku małżeńskim potrzebne będą również: zagraniczny akt małżeństwa oraz dokumenty potwierdzające jego ustanie lub unieważnienie.

Cudzoziemcy z kolei będą musieli dostarczyć jeszcze więcej dokumentów. Najważniejszy będzie dokument potwierdzający, że dana osoba może zawrzeć związek małżeński w Polsce zgodnie z prawem, które obowiązuje w jej rodzimym kraju (w wyjątkowych sytuacjach sąd może zwolnić z obowiązku dostarczenia tego dokumentu – wówczas należy przynieść do USC orzeczenie sądu). Konieczne może również okazać się przyniesienie odpisu aktu urodzenia oraz ewentualnych dokumentów związanych z zawarciem i ustaniem lub unieważnieniem wcześniejszego związku małżeńskiego.

Wszystkie dokumenty sporządzone w obcym języku muszą być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula, a jeżeli cudzoziemiec nie potrafi porozumieć się z kierownikiem USC – niezbędne będzie zapewnienie obecności tłumacza.

Pytania, na które będziecie musieli odpowiedzieć w USC

Skoro wiecie już jakie dokumenty do ślubu kościelnego musicie przygotować – dowiedzcie się na jakie pytania będziecie musieli odpowiedzieć urzędnikowi.

Okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa

Urzędnik zapyta Was, czy wiecie o istnieniu jakichkolwiek okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, czyli będących przeszkodą do wzięcia ślubu. Wasze zapewnienie, że nie wiecie o takich przeszkodach zostanie spisane podczas wizyty, a Wy potwierdzicie jego prawdziwość własnymi podpisami.

Nazwiska po ślubie

Decyzja w sprawie przyszłego nazwiska bądź nazwisk, jakie będzie nosić po ślubie. Możecie pozostać przy swoich nazwiskach, przyjąć nazwisko współmałżonka (tradycyjnie nazwisko męża przyjmuje kobieta, ale możliwe jest również przyjęcie przez mężczyznę nazwiska żony) lub zdecydować się na nazwisko dwuczłonowe (jedno z Was lub obydwoje). Stosowne oświadczenie zostanie spisane przez urzędnik i podpisane przez Was. Jeżeli nie złożycie oświadczeń dotyczących przyszłych nazwisk – będzie to równoznaczne z decyzją o zachowaniu dotychczasowych nazwisk przez każdego z Was.

Nazwisko przyszłych dzieci

Decyzja w sprawie nazwiska Waszych przyszłych dzieci. Jeśli zdecydowaliście się na jedno wspólne nazwisko po ślubie – dzieci również je otrzymają. Jeżeli jednak będziecie nosić różne nazwiska – konieczne będzie wskazanie, jakie nazwisko będą nosiły Wasze dzieci (może to być nazwisko jednego z Was lub nazwisko dwuczłonowe, powstałe z połączenia waszych nazwisk rodowych). W przypadku nie złożenia oświadczenia w tej sprawie lub złożenia oświadczeń niezgodnych – dzieci będą nosiły nazwiska dwuczłonowe.

Zaświadczenie z USC

Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie związku małżeńskiego urzędnik USC najczęściej wręcza podczas tej samej wizyty. Jeżeli z jakiś powodów dostaniecie pisemną odmowę – możecie w ciągu 14 dni zwrócić się do sądu (właściwego dla siedziby danego Urzędu Stanu Cywilnego).

Zaświadczenie z urzędu stanu cywilnego do ślubu konkordatowego przekazujemy duchownemu, który będzie nam udzielał ślubu w kościele. Można również wówczas przygotować protokół przedślubny, w którym miedzy innymi wskażemy świadków zbliżającej się uroczystości oraz uzupełnimy wszelkie niezbędne dane osobowe.

Formalności podczas ślubu

Aby ślub konkordatowy zawarty w wybranym przez Was kościele był ważny również w świetle polskiego prawa cywilnego – duchowny musi potwierdzić podczas uroczystości dane narzeczonych i świadków. Można to załatwić przed uroczystością lub po. Dokumenty potrzebne do ślubu? Niezbędne będą Wasze i Waszych świadków dokumenty tożsamości (dowody osobiste lub paszporty) oraz dostarczone wcześniej zaświadczenie z USC. W określonym momencie duchowny poprosi Was o podpisanie zaświadczeń, będących potwierdzeniem, że tego dnia, w jego obecności oraz w obecności świadków – złożyliście oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński.

Formalności podczas po ślubie

Formalności po ślubie? Duchowny, który udzielił Wam ślubu ma obowiązek w ciągu 5 dni od daty zawarcia przez Was małżeństwa – dostarczyć do Urzędu Stanu Cywilnego wszelkie dokumenty (w tym zaświadczenia podpisane przez Was podczas ceremonii). Na ich podstawie kierownik USC rejestruje małżeństwo. Skrócony odpis aktu małżeństwa (akt ślubu) można odebrać najczęściej po około 2 tygodniach od daty ślubu.